Neurolingwistyczna Psychoterapia (NLPt) jest systemową metodą pracy psychoterapeutycznej wywodzącą się z neurolingwistycznego programowania (NLP). Podstawową ideą NLPt jest praca zorientowana na cel przy szczególnym uwzględnieniu komunikacji niewerbalnej pacjenta, metafor oraz wzorców relacyjnych jakimi operuje. W pracy terapeutycznej metodą NLPt przywiązujemy taką samą uwagę do werbalnych jak i niewerbalnych informacji, która traktujemy jako ważne sygnały dotyczące symptomów, celów i dynamiki przeżywania problemu przez pacjenta.
Założenia.
Główny nacisk w pracy terapeutycznej kładziemy na nadanie i wspieranie rozwoju jednostki w sposób umożliwiający spójne, trwałe osiąganie celów z uwzględnieniem pozytywnych efektów także na poziomie systemowym. W NLPt zakłada się, że u podstaw symptomów dysfunkcyjnych zachowań leży pozytywna intencja ich istnienia, tzn, że dzięki symptomom, klient/pacjent realizuje jakieś swoje ważne potrzeby. W trakcie terapii te bezproduktywne zachowania i związane z nimi założeniu lub przekonania mogą zostać odłączone i przepracowane tak, aby nastąpiło ponowne ich zintegrowanie, a potrzeby były realizowane w sposób konstruktywny.
NLPt (Neurolingwistyczna Psychoterapia) jest całościowym i autonomicznym systemem terapii (uznanym przez Europejskie Stowarzyszenie Psychoterapii), prezentującym własne podejście do takich zagadnień jak:
- psychopatologia,
- fazy procesu terapeutycznego,
- metody diagnostyczne,
- relacja terapeutyczna,
- koncepcje normy i zdrowia psychicznego,
- poziomy interwencji terapeutycznej.
Tylko niewielka część z tych zagadnień wchodzi w zakres szkoleń Praktyka NLP lub Mistrza NLP. Kompletne poznanie tej wiedzy i rozwinięcie stosownych umiejętności jest czymś znacznie więcej, niż opanowanie choćby nie wiadomo jak dużej ilości technik; samo w sobie jest procesem i wymaga więcej czasu od tego, jaki przeznaczony jest na standardowe szkolenia certyfikacyjne w zakresie NLP. Dlatego jako Polskie Stowarzyszenie Neuro-Lingwistycznej Psychoterapii zwracamy uwagę na standardy wykonywania zawodu i przestrzegamy: nie każdy kto ukończył szkolenie w zakresie NLP jest osobą uprawnioną do zajmowania się psychoterapią. Więcej na ten temat można poczytać, na stronie Polskiej Federacji Psychoterapii, w zakładce, „kto jest, a kto nie jest psychoterapeutą”.
Narzędzia stosowane w NLPt oraz prezentowane na szkoleniach z zakresu NLP mogą być oczywiście stosowane również w wielu innych obszarach takich jak: edukacja, poradnictwo, superwizja, coaching, rozwój zawodowy, sport oraz psychologia zdrowia. Jednak jako metoda psychoterapii, NLPt jest mocno i wyraźnie osadzona w ramach teoretycznych oraz podstawach metodologicznych, umożliwiając pracę w szerokim obszarze działania i z wieloma symptomami.
Podsumowując, NLPt:
- ma charakter integratywny i systemowy, uwzględnia wiele możliwych poziomów zmiany – od zmian w swoim środowisku, poprzez zachowania, umiejętności, sferę przekonań, wartości, aż po odkrywanie swojej tożsamości (istotnych ról życiowych) i misji (powołania życiowego i zawodowego, nadrzędnego sensu itp.),
- przyjmuje postulat sformułowany przez Miltona H. Ericksona, że choć czasami zmiana terapeutyczna wymaga sporo wysiłku, to często może się dokonać o wiele łatwiej i szybciej, niż się powszechnie uważa,
- wykorzystuje zarówno potencjał świadomości, jak i nieświadomości osoby,
- rozwija samoświadomość i nowe umiejętności radzenia sobie z problemami,
- wykorzystuje mocne strony klienta/pacjenta (tzw. „wewnętrzne zasoby”), traktując je jako podstawowe źródła zmiany,
- dostrzegając czynniki dysfunkcyjne, skupia się na potencjale zdrowia, dobrostanu, optymalnego funkcjonowania i metodach jego aktywizowania,
- skupia się na poszukiwaniu rozwiązań i realizacji celów osoby,
- jest ukierunkowana na przyszłość, ale równocześnie dysponuje metodologią pozwalającą uwolnić się od urazów i ograniczeń zakorzenionych w przeszłości,
- dostarcza narzędzi, które mogą być samodzielnie stosowane także po zakończeniu psychoterapii,
- w zależności od potrzeby może być krótko- lub długoterminowa,
- może być realizowana dla jednostek, par i rodzin.
Trochę historii. Neurolingwistyczna psychoterapia (NLPt) wykorzystuje modele i metody NLP oraz dorobek innych podejść, rozwijając je jednak i łącząc w unikalny dla siebie sposób. Zaczęła się rozwijać w Austrii, a później w innych krajach niemieckojęzycznych w połowie lat 80. Następnie rozprzestrzeniała się w innych krajach Europy. W 1995 European Association for Neuro-Linguistic Psychotherapy zostało zarejestrowane w Wiediniu. W 1999 r. European Association for Psychotherapy (EAP) uznało neurolingwistyczną psychoterapię za spełniającą wszelkie wymogi organizacyjne, teoretyczne i metodologiczne, niezbędne do wpisania na listę autonomicznych, opierających się na podstawach naukowych „modalności” (szkół) psychoterapeutycznych. W 2000 roku neurolingwistyczna psychoterapia została akredytowana, a w 2015r., na podstawie dostarczonej dokumentacji, w tym projektów badawczych, została reakredytowana przez EAP. Obecnie należy ona do grona 21 modalności honorowanych przez EAP. Od 2005 r. NLPt jest refundowana przez władze Włoch, a od 2007 r. przez system opieki zdrowotnej w Austrii.
Neuro-Lingwistyczna Psychoterapia w Polsce obecna była od połowy lat 80. XX w. Od 2005 roku była reprezentowana podczas konsultacji społecznych organizowanych przez Ministerstwo Zdrowia w sprawie projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, obejmującej również psychoterapię. W 2006 r. staliśmy się współzałożycielami i sygnatariuszami Polskiej Rady Psychoterapii, skupiającej większość organizacji szkolących i/lub certyfikujących psychoterapeutów w Polsce, reprezentujących zróżnicowane szkoły i podejścia. Od tamtej pory do chwili obecnej Polskie Stowarzyszenie NLPt regularnie uczestniczy w pracach Polskiej Rady Psychoterapii, aktualnie – po wycofaniu się Ministerstwa Zdrowia ze swojego projektu – skupiających się głównie nad stworzeniem własnego projektu ustawy o zawodzie psychoterapeuty. Tym samym jesteśmy współautorami dokumentów, programów, rozwiązań i standardów stanowiących dotychczasowy dorobek PRP. PSNLPt jest także organizacją członkowską w Polskiej Federacji Psychoterapii, która dba i wyznacza standardy uprawiania tego zawodu.
